De weerbaarheid van de pasgeboren moeder

Daar is hij/zij dan. Ingeademend in het aardse bestaan. Deinend in de branding tussen twee werelden in.
Daar ben jij dan. Gekroond door leven’s kus. Onuitwisbaar gezoend door het verlangen van het Leven om zichzelf te herscheppen, keer op keer.

De kraamtijd is een bijzonder kwetsbare periode voor moeder en kind. Je omarmde het mysterie om een kindje te ontvangen in je schoot. Je opende je om het de wereld in te brengen, fysiek en energetisch. En toen begon het mysterie pas echt. Daar in levende lijve ligt een mini-mensje in je armen. Klein en kwetsbaar. Daar, zit een vrouw die nooit meer dezelfde zal zijn. Geboren als moeder, groots en kwetsbaar.

Zorgeloze kraamtijd
Met de kraamtijd kondigt zich een overgangsfase aan waarin de baby zich geleidelijk aan zal aanpassen aan het leven in een lichaampje en ‘op het droge’. Na 9 maanden in de omhulling en continue nabijheid van moeder geleefd te hebben, gevoed, gewiegd, verwarmd door haar lichaam, moet hij nu wennen aan andere voeding, verteringsproceesen, overweldigende prikkels (beelden, geuren, geluiden) en lichamelijke afstand. Liefst wordt hij nog de hele dag gedragen, dichtbij moeder en gevoed op vraag, wat aansluit bij hoe hij het gewend was. En ook niet abnormaal als je denkt dat een mensenbaby niet ‘af’ is bij de geboorte zoals bij de meeste dieren wel het geval is. Je kan het vierde trimester dus gerust als een verlengstuk van de zwangerschap beschouwen en zoveel mogelijk de toestand van de baarmoeder nabootsen.
De kraamtijd is ook een overgangsfase voor de moeder waarin ze bekomt van de bevalling, went aan haar kindje en aan haar nieuwe leven in continue verbondenheid en wederzijdse afhankelijkheid.
Dit is een periode waarin moeder en kind gesteund en gedragen mogen worden, door de partner, door de gemeenschap, door andere vrouwen. In vele culturen wordt er gesproken over een 40 dagen tijd.

40 Dagentijd
Veel culturen hebben traditionele praktijken rond de eerste 30-40 dagen na de geboorte. Ze hebben meestal overeenkomsten, zoals een periode van rust en verwennerij voor de nieuwe moeder en isolatie van degenen buiten de directe familie of vrouwelijke leden van de gemeenschap.
In China spreken ze over een “zittende maand”, waarbij de moeder vele baden neemt, verwarmende voedingsmiddelen eet zoals soepen die lactatie opwekken en koud voedsel en rauwe groenten en fruit vermijdt. Chinese moeders worden verzorgd door het gezin of een vrouw die gespecialiseerd is in postpartumzorg, vergelijkbaar met een postpartum doula. Aan het einde van de maand wordt er vaak een feest gepland waarbij de gemeenschap wordt uitgenodigd om de baby te ontmoeten en de geboorte te vieren.
Koreaanse gezinnen wachten 100 dagen voordat ze een nieuwe baby naar buiten brengen. Aan het einde van de 100 dagen wordt er een soort verjaardag gevierd!
Bij Japanse gezinnen rust de nieuwe moeder gedurende 3 wkeen meestal in bed en leert haar nieuwe baby kennen terwijl ze door haar eigen moeder wordt verzorgd.
In India bestaan ​​er verschillende gebruiken rond de periode na de bevalling. Afhankelijk van de regio brengen nieuwe moeders 40-60 dagen rust na de geboorte door, alleen badend in kruideninfusies en genietend van dagelijkse massages met speciale oliën.
Latijns-Amerikaanse landen wordt 'la cuarentena' beoefend, wat quarantaine betekent: verwijzend naar 40 dagen waarin de baby in staat is om immuniteit op te bouwen door colostrum en borstvoeding.
Soortgelijke postpartum-praktijken zijn terug te vinden over de hele wereld. Het gemeenschappelijke thema is een periode van isolatie, veel rust en zorg door het gezin of de vrouwen in de gemeenschap.
 
We hebben een cultuurshift nodig om de post-partum-periode weer in zijn waarde te herstellen.
Oude postpartum tradities over de hele wereld hebben allemaal diepe gemeenschappelijke wortels. Deze postpartum-tradities wijzen allemaal op het belang van een langere rustperiode, warmte, specifiek voedsel en lichaamswerk na de geboorte. Veel van deze tradities geloven ook stellig dat hoe een moeder wordt verzorgd tijdens de postpartum-periode, diepgaand zal worden weerspiegeld in haar gezondheid in de jaren nadien en zelfs tot in de menopauze en daarna.
Deze overeenkomsten van postpartum-tradities over de hele wereld zijn geen toeval - ze zijn geworteld in ons fysiologisch ontwerp als mens. We hebben een fysiologisch ontwerp van wat onze behoeften na de bevalling zijn. Het best mogelijke scenario voor moeder en baby's is niet alleen hun vermogen om te overleven, maar ook hun vermogen om te genieten. In deze moderne tijd zijn moeders echter vooral aan het overleven.
De gezondheid van moeders is fundamenteel voor de gezondheid van de samenleving. Daarom moeten we beginnen met de zorg voor de moeders om de gezondheid van kinderen - onze toekomstige generaties - te bevorderen.
 
Weerbaarheid heeft te maken met “hoe wil jij moeder zijn?”
Je waardigheid als pasgeboren moeder omarmen ligt  in de eerste plaats in het erkennen van de kwetsbaarheid waarin jij en je baby zich nu bevinden. Je hoeft geen I-can-do-it-all powerwoman te zijn nu. De kwetsbaarheid van deze periode kan een enorm waardevolle ervaring zijn waarin de puurheid van dat pasgeboren leventje in al je cellen kruipt. Maar vaak wordt deze kwetsbaarheid een gevecht tegen de buitenwereld terwijl deze periode vooral vraagt om een innerlijke dialoog rondom onze geloofsystemen.

Een vrouw wordt tijdens de zwangerschap al veel gevoeliger en dit blijft verderduren doorheen de kraamperiode. Deze gevoeligheid zorgt ervoor dat ze kan afstemmen op haar baby, zodat ze diens noden kan voelen aangezien de baby het niet kan vertellen. Maar dit gevoelig-zijn sluipt ook in alle mentale en emotionele processen.
In deze periode worden onze geloofsystemen onder de loep genomen. Wanneer je je eigen zekerheden en overtuigingen in vraag stelt, kan dat behoorlijk verwarrend zijn. Het is de illusie die ‘sociale verwachtingen’ heet die vaders en moeders in haar greep houdt met stereoptiepen en zou-moeten’s. Ik nodig (aanstaande en kersverse) moeders en vaders uit zichzelf herhaaldelijk de vraag te stellen: “Wat is mijn manier om moeder/vader te zijn?”
Wie denken we dat we moeten zijn? Hoe ben je volgens jouw geloofssyteem een ‘goede moeder/vader’? Wanneer geloof je dat je faalt? Hoe wil jij moeder/vader zijn? Waar geloof jij in, wat is belangrijk voor je? Zo kan ouderschap van binnenuit ontstaan in plaats van een copy-paste te zijn van socio-culturele bepaalde verwachtingen en aannames.

Vanuit mind of vanuit instinct?
Zolang ons instinct ons kan leiden is er meestal niets aan de hand. Het wordt verlammend wanneer we ons instinct en intuïtie het zwijgen opleggen en het geïnstalleerde moederschapsmodel van “hoe het zou moeten” toepassen. Welke gedachten reizen er in deze periode? Waaruit onstaan ze? Wetenschappelijke, culturele, politieke redeneringen? Ze hebben elk hun eigen model van hoe je moeder moet zijn, een eigen sterotiep van het moederschap. Beseffen we hoe sterk wij als maatschappij beïnvloed worden door ons kapitalistisch en competitief denken waarin we woorden gebruiken zoals “normaal,” en “ideaal”? Vanuit die kapitalistisch en competitieve chip is er altijd iemand beter dan jou. Dit legt een enorme druk op jouw beleving van het moeder/vaderschap. Een pasgeboren moeder en vader worden onvermijdelijk geconfronteerd met de bagage die ze meedragen vanuit hun eigen opvoeding en cultuur. Dit is een prachtig moment waarbij we het natuurlijke instinct verbonden met ons interne geheugen kunnen vinden, een prachtig moment om te graven naar onze waarden en ze te beleven vanuit ons buikgevoel.

Weerbaarheid bij kraambezoek.
In België is het vanzelfsprekendheid om de baby zo snel mogelijk na de geboorte te laten zien. Op zich zou je kunnen zeggen: mooi, een kindje welkom heten. Maar voor velen is het een hel. Ik sprak ooit met een Taiwanese moeder die al die haast niet begreep en zei: "Er is toch tijd genoeg?!"
Een pasgeboren baby die tot nu toe enkel in het lichaam van zijn moeder gewoond heeft, verlangt echt niet naar doorgegeven worden aan kraambezoek. Er is tijd genoeg om al die mensen rustig aan te leren kennen.
En een pasgeboren moeder hoort niet te zorgen voor anderen door het huis net te hebben, thee of koffie te zetten, visite bezig te houden. Ze hoort in haar cocon te zitten, samen met haar baby. Met beperkte prikkels en zorgen. En zeker niet teveel fysieke arbeid. Want zo gaan moeders over hun grenzen. Wederom: er wordt niet voor niets in vele traditionele culturen vastgehouden aan die periode van 40dagen! Een tijd waarin de baby de kans krijgt om te landen in zijn lijfje. Een tijd waarin de moeder kan bekomen, terug op kracht komen, en enkel voor de baby hoeft te zorgen.
Maar wij, moeders, zijn de eersten die dit voor onszelf zouden mogen wensen....want zo vaak zie ik vrouwen die het zichzelf niet helemaal gunnen, die het moeilijk hebben met zorg ontvangen. Deels heeft dit te maken met ons socio-culturele erfgoed waarin wij het belang van van zorgen voor elkaar in deze levensfase niet onderkennen. Anderzijds loopt de westerse vrouw rond met de overtuiging dat ze even sterk als een man moet zijn, ze eert zichzelf als vrouw niet. Bij vrouw zijn horen een aantal kwetsbaarheden die poorten zijn naar prachtige innerlijke spirituele ervaringen.

Weerbare moeders – weerbare kinderen
Als moeder de waarde van je rol kunnen erkennen, je noden kunnen voelen, je buikgevoel volgen. Wat is er een mooier voorbeeld voor je kinderen om hen te stimuleren te leven naar hùn waarden, hùn lijf te respecteren, hùn eigen levensvisie te ontwikkelen. Daarom moedig ik moeders ook zo graag aan, vanaf het prille begin om in communicatie te gaan met zichzelf. Om als moeder steeds weer op zoek te gaan naar wie je geworden bent, als moeder, maar ook als vrouw.

Zelfzorg als een revolutionaire daad van liefde
Een kindje ontvangen in je leven en ermee op weg gaan is een heel avontuur en hoe jij je voelt is hierin essentieel. Daarom is zelfzorg zó belangrijk. Jouw draagkracht is zeer bepalend in hoe het hele gezin zich voelt. Heb jij het gevoel dat je het aankan, dan is een tegenpruttelende peuter of een onderbroken nacht niet zo’n drama. Op het moment dat je merkt dat je steeds boos wordt, geïrriteerd rondloopt, het gevoel hebt geen ademruimte meer te hebben dan zijn jouw batterijen leeg en dan is opladen/me-time/herbronnen aan de orde. Vooral jezelf als vrouw weer gaan voeden, zodat je niet verdwijnt in je rol als moeder en je identiteit en waardegevoel enkel uit het zorgen-voor haalt.

 “Moeder worden is een offer - van je slaap, je vrijheid, je lichaam - maar je wordt rijk, ongelooflijk rijk, dankzij dat kind: in je hart, je vel, je wallen...”
 
 
Tips voor het welzijn van pasgeboren moeders:

• Praat met je partner over hoe jullie de kraamperiode willen aanpakken. Wie mag er op bezoek komen, voelt het goed dat iedereen de baby mag vastnemen,...? Belangrijk is dat jullie hier beiden achter staan.
• Vraag een familielid of een vriend(in) om een hulptrein voor je te organiseren. Je geeft de contactgegevens door en hij/zij spreekt met iedereen af wie wat wanneer kan doen voor je zoals koken, winkelen,...
• Schakel kraamzorg in voor praktische hulp in het huishouden, contacteer een post-partum doula of vraag een ‘zorgeloze kraamtijd-pakket’ aan voor emotionele en spirituele ondersteuning en verwarmde specifieke maaltijden die je herstel bevorderen.
• Ervaar je verdriet, boosheid, schuldgevoel, spijt wanneer je terugdenkt aan je bevalling: neem dan contact op met een professional om hierover te praten. Je kindje voelt onbewust hoe jij je hierover voelt en dit kan de oorzaak zijn van onrust, verterings-,lactatie- of slaapproblemen.
• Wees geduldig met jezelf. Het duurt zo’n 5tal maanden voordat je hormonen terug in balans komen na een bevalling. Huilbuien, vijandigheid en wantrouwen naar anderen toe, pijnlijke borsten en bekken, zweten,... het hoort er bij. Je bent nog herstellende. Daarom is een lange rustperiode na de bevalling zo broodnodig!
• Slaap mee wanneer je baby slaapt.
• Vertrouw op je gevoel wat de signalen van je kindje betreft. Denk eerder: “Wat zou ik nu spontaan doen?” in plaats van “Wat zegt mijn moeder/dat boek/... dat ik zou moeten doen?”
• Iedere baby is anders. Vergelijk zijn gedrag qua eten en slapen niet met andere baby’s en meet jezelf als moeder hier niet aan!
• Zoek het gezelschap op van andere moeders via moedergroepen/ babycafé’s/post-natale yoga/dancing for brith/...

Tips voor het welzijn van pasgeboren baby’s:
Hou er rekening mee dat je kindje nu heel gevoelig is.

•  Draag geen sterke geurtjes of parfums, vermijd ook de typische verzorgingsproducten voor baby’s die, hoe lekker ze ook mogen ruiken, vaak erg synthetisch zijn. Gebruik natuurlijke producten uit de biowinkel.
• Fel licht en geluiden worden als eng ervaren.
• Een babytje verlangt zelf niet naar doorgegeven worden aan bezoek en heeft een hekel aan drukte.
• Hou je kindje zoveel mogelijk dicht bij jou. Er zijn hele fijne draagsystemen zoals draagzakken en draagdoeken waarbij je zelf vrij kan bewegen en je kindje dichtbij jou kan houden.
• Verwen je baby met huid op huid contact. Leg je kindje in z’n blootje (of met enkel pampertje aan) op jouw ontblootte borst. De hormonen die hierdoor aangemaakt worden stimuleren je melkproductie en het helpt je baby te landen in zijn lijfje.
• Voed je baby op verzoek. Loopt de borstvoeding moelijk neem dan contact op met een lactatiedeskundige of La Leche League.

 

artikel geschreven door Kathlien Bridoux
> Niets van dit artikel mag kopiëerd worden zonder toestemming te vragen aan de auteur <

Zorgeloze kraamtijd pakket
Ik kom ik gedurende 40 dagen (6 weken) kom ik regelmatig bij je langs om je te verzorgen met massages, cranio-sacraal relaxatie of reflexologie, voor je te koken, te luisteren naar je onzekerheden, te ondersteunen in je nieuwe rol. Opdat jij zoveel mogelijk kan genieten van deze magische periode

Dit artikel verscheen in het Pure Child magazine van December 2019

Meer artikels lezen

Bronvermelding:
- https://www.innatetraditions.com/
- Ramiro Romero